Sağlıklı Gıdaya Erişim Zorlaştı
Ülke genelinde artan gıda zehirlenmeleri, sahte alkol ve mantar vakaları ile karbonmonoksit ölümleri, halk sağlığındaki çöküşü gözler önüne serdi.
Türkiye genelinde son aylarda artan gıda zehirlenmeleri, sahte alkol vakaları, mantar zehirlenmeleri ve karbonmonoksit kaynaklı ölümler, halk sağlığındaki çöküşü gözler önüne serdi. Türk Tabipleri Birliği (TTB), hazırladığı kapsamlı raporda Türkiye’nin gıda güvenliği sisteminin çöktüğünü, denetim kapasitesinin yetersiz olduğunu ve ekonomik krizin sağlıklı gıdaya erişimi tehlikeli seviyede zorlaştırdığını açıkladı.TTB’nin açıklamalarına göre, gıda zincirinin herhangi bir aşamasında yeterli kamusal denetim yapılmıyor.
Ülkede birlikte ortaya çıkan sorunlar:
• Bozuk ve bakterili gıdaların yaygınlaşması
• Pestisit ve ilaç kalıntısı yüksek tarım ürünlerinin artması
• Hijyen şartları kötü işletmelerde zehirlenme riskinin yükselmesi
• Et, süt, tavuk ve hazır gıdalarda bulaş riski
TTB’ye göre bildirilen zehirlenme vakalarının yalnızca %5-10’u kayıtlara geçiyor.
Bu da gerçek tablonun çok daha ağır olduğunu gösteriyor.
Raporda, ekonomik krizin zincirleme etkileri açıkça vurgulanıyor:
• Üreticiler artan maliyet nedeniyle ruhsatsız veya kaçak ilaç ve pestisit kullanımına yöneliyor
• Halk, yükselen fiyatlar yüzünden ucuz ve denetimsiz gıdalara mahkûm oluyor
• Besinler uygun olmayan koşullarda saklanıyor
• Küçük işletmelerde hijyen ve gıda yönetimi “son derece yetersiz”
TTB, bu tablo nedeniyle yoksullar, çocuklar, işçiler ve turistik bölgelerdeki tüketicilerin en büyük risk grubunu oluşturduğunu vurguluyor.
Türkiye’de gıda kaynaklı hastalıkları izleyen kapsamlı bir kayıt sistemi bulunmuyor.
Bu durum:
• Salgınların fark edilmesini geciktiriyor
• Bilimsel analiz yapılmasını engelliyor
• Gerçek ölüm ve zehirlenme sayılarının açıklanamamasına neden oluyor
Okul kantinlerinde denetim son derece yetersiz.
Hijyen şartlarının kötü olduğu bu alanlarda çocuklar sağlıksız ve bozuk gıdaya maruz kalma riskiyle karşı karşıya.
TTB, acilen uygulanması gereken politika önerilerini açıkladı:
1. Yerel yönetimlerin denetim yetkileri güçlendirilmeli
2. Laboratuvar kapasitesi artırılmalı, gerçek zamanlı erken uyarı sistemi kurulmalı
3. Gıda zinciri şeffaf ve izlenebilir hale getirilmeli
4. Çocuklar için ücretsiz ve sağlıklı kamusal beslenme programları uygulanmalı
5. Tüm cezalar şeffaf ulusal veri tabanında yayımlanmalı
6. Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA) benzeri bağımsız bir otorite kurulmalı
7. Ulusal Gıda Zehirlenmesi Hızlı Yanıt Mekanizması oluşturulmalı
Bakmadan Geçme
