Ani kalp durmalarına müdahalede OED zorunlu hale geliyor

Sağlık Bakanlığı, ani kalp durmalarında müdahale süresini kısaltmak ve hayatta kalma oranını artırmak amacıyla hazırlanan Taşınabilir Otomatik Şok Cihazı (OED) Yönetmeliğinin 1 Ocak 2026 tarihinde yürürlüğe gireceğini duyurdu. Yönetmelik kapsamında kamu kurumları, özel sektör işletmeleri, toplu taşıma araçları ve geniş kullanım alanlarına sahip birçok mekânda OED bulundurulması zorunlu hale geliyor.

Bakanlık, ani kalp durmalarında ilk dakikaların hayati önem taşıdığına dikkat çekerek, OED (AED) cihazlarının yaygınlaştırılmasıyla ölüm ve kalıcı hasarların önemli ölçüde azaltılmasının hedeflendiğini belirtti.

OED Bulundurma Zorunluluğu Başlıyor

Yönetmeliğin EK-1 listesinde, hangi alan ve işletmelerin zorunluluk kapsamına alındığı detaylandırıldı. Düzenlemeye göre havaalanlarından alışveriş merkezlerine, spor tesislerinden öğrenci yurtlarına, terminallerden etkinlik alanlarına kadar geniş bir yelpazede OED bulundurulması gerekecek.

Zorunlu bulundurma süreleri kademeli olarak belirlenirken, birçok yer için 1 Ocak 2026 itibarıyla uygulama başlayacak. Diğer alanlar için 2027 ve 2028 yıllarına yönelik geçiş süreleri tanımlandı.

Cihazların Teknik Özellikleri ve Yerleştirme Kuralları

Yönetmelik, kullanılacak OED cihazlarının taşıması gereken teknik standartları da içeriyor. Buna göre cihazların:
    •    Tam otomatik veya yarı otomatik AED olması,
    •    ÜTS’ye (Ürün Takip Sistemi) kayıtlı bulunması,
    •    En az Türkçe ve İngilizce sesli komut verebilmesi,
    •    Konum, batarya durumu, çalışabilirlik testi ve EKG verilerini OED-Net sistemine aktarabilmesi
gerekiyor.

Güvenlik birimleri (MSB, Jandarma, Emniyet vb.) dışında tüm cihazlar, konum bilgisi dahil olmak üzere OED-Net’e zorunlu olarak bildirilecek.

Cihazların yerleştirilmesinde ise şu kurallara uyulacak:
    •    Herkesin görebileceği ve 1–2 dakika içinde ulaşabileceği bir noktada bulunacak,
    •    1,20–1,60 metre yükseklikte yer alacak,
    •    Standart yeşil-beyaz AED işaretleriyle tanımlanacak,
    •    Kilitli veya gizli bir yerde tutulmayacak,
    •    Alarm, ısı/nem/toz korumalı, kolay açılır bir dolap içinde muhafaza edilecek,
    •    Dolap üzerinde Türkçe ve İngilizce görsel + yazılı kullanım talimatı bulunacak.

Cihazın Kullanımı ve Sorumluluklar

OED cihazı; sağlık personeli, ilk yardımcı belgesi olan kişiler ve eğitim almamış vatandaşlar tarafından bile kullanılabilecek. Cihaz, sesli yönlendirme ile çalıştığından 112 Acil destekli kullanım mümkün olacak.

Yönetmelik gereği kurum ve işletmeler:
    •    Cihazı yetkili tıbbi cihaz satış merkezlerinden satın almak,
    •    Satın alım sonrası 30 gün içinde OED-Net’e kaydetmek,
    •    Cihazı çalışır durumda tutmak,
    •    Kullanım sonrası ped değişimi, bakım ve veri bildirimlerini sağlık müdürlüğüne yapmakla yükümlü olacak.

Yönetmelik hükümlerine uymayan kurum ve kuruluşlar hakkında 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu kapsamında para cezaları ve gerektiğinde faaliyet durdurmaya kadar uzanan idari yaptırımlar uygulanabilecek.

Sağlık Bakanı Prof. Dr. Kemal Memişoğlu, 2 Aralık 2025 Salı günü Acil Sağlık Hizmetleri Haftası kapsamında düzenlenen Otomatik Eksternal Defibrilatör (OED) Yaygınlaştırılması Programında yaptığı konuşmada, yerli OED projesinin Türkiye sağlık sistemi için büyük bir adım olduğunu söyledi.

ASELSAN iş birliğiyle geliştirilen yerli otomatik şok cihazının acil durumlarda profesyonel ekip gelene kadar vatandaşlara güvenli yönlendirme sağlayacağını belirten Memişoğlu, projenin “Türkiye’nin sağlık vizyonunda tarihi bir eşik” olduğunu vurguladı.

Bakan Memişoğlu, hazırlanan OED Yönetmeliği ile 2026–2028 arasında havaalanları, alışveriş merkezleri ve toplu taşıma istasyonları gibi yoğun alanlarda cihaz bulundurma zorunluluğunun kademeli olarak artırılacağını ifade etti.